قهوه چیست؟ روشهای دم آوری آن چگونه میباشد؟
قهوه نوعی نوشیدنی رایج است که از دانه‌های بو داده و آسیاب شده درخت آن به دست می‌آید. این درخت، بومی مناطق نیمه گرمسیری آفریقا و برخی از جزایر جنوب و جنوب شرق آسیا است. این گیاه از آفریقا سر در آورده و سپس در سایر نقاط جهان پراکنده شد و در حال حاضر در بیش از ۷۰ کشور کشت می‌شود که در درجه اول شامل مناطق استوایی آمریکا، جنوب شرقی آسیا، هند و آفریقاست. هنگام رسیدن میوه گیاه، دانه‌های آن را برداشت و فرآوری می‌کنند.
دانه‌های خشک شده به درجات مختلف برشته می‌شوند، بسته به عطر و طعم مورد نظر، درجه‌بندی‌های مختلفی برای این محصول در نظر گرفته شده است، قهوه کمی اسیدی است و می‌تواند به علت داشتن کافئین بالا موجب تحریک انسان شود.
هیچ‌کس به صورت درست نمی‌داند تاریخچه قهوه چیست و این نوشیدنی چگونه به دست آمده است اما احتمال می‌رود کنجکاوی انسان دلیل اصلی پیدایش آن باشد. افسانه‌ای از بُزچرانی به نام کَلدی در اتیوپیِ اواخر سده ششم میلادی وجود دارد که کشف این دانه توسط انسان را توضیح می‌دهد؛ داستان از این قرار است که یک روز کلدی متوجه بی‌قراری و اضطراب عجیب گله بزهایش بعد از خوردن نوعی میوه و برگ‌های گیاهی ناشناس می‌شود.
کم‌کم این دانه ارزشمند تبدیل به یک کالای تجاری شد و رهبران سرزمین‌های عرب، صادرات دانه‌های بارور را ممنوع کردند. در سده هفدهم زائری به نام بابابودان مقداری از بذر قابل کشت آن را قاچاق کرد و به کشورش هندوستان برد.
اما این دانه محبوب در سال ۱۶۱۶ توسط تجار هلندی راهش را از طریق بندر موکا در یمن به اروپا باز کرد. جالب است که بدانید اولین قهوه‌خانه‌ها در شهر مکه ظاهر شدند و سپس در سرتاسر جهان عرب گسترش پیدا کردند. در گذر زمان، این دانه جذاب از آنجا به ونیز، پاریس، لندن و آمریکای شمالی هم رسید.
انواع قهوه را چگونه می‌توان شناخت؟
انواع قهوه را می‌توان هم براساس نوع دانه وهم براساس شیوه آماده‌سازی و دم کردن آن تقسیم‌بندی کرد.
براساس نوع دانه قهوه
قهوه به چهار نوع اکسلسا، لیبریکا، عربیکا و روبوستا دسته‌بندی می‌شود که دو نوع اول ۱.۰ درصد از کل قهوه دنیا را تشکیل می‌دهند. اما دو نوع عربیکا و روبوستا که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یک‌دیگر دارند.
از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع دانه قهوه این است که دانه روبوستا تپل‌تر است و خط وسط آن صاف است اما دانه عربیکا کشیده‌تر و خط وسط آن منحنی شکل است. قند، چربی و اسیدهای ارگانیک روبوستا نصف عربیکا بوده، اما کافئین آن دو برابر عربیکا است.
طعم قهوه عربیکا ملایم و میوه‌ای است، درحالی که طعم روبوستا تلخ است و مزه سوختگی می‌دهد. قیمت عربیکای معمولی دو برابر روبوستای معمولی است. کشور برزیل بزرگ‌ترین تولید کننده عربیکا و ویتنام بزرگ‌ترین تولید کننده روبوستا است.
دانه‌های عربیکا به دلیل کیفیتشان محبوب‌ترین نوع هستند و تقریبا دو‌سوم قهوه جهان از آن تولید می‌شود و دلایل ذکر شده باعث می‌شود که دانه‌های عربیکا بیشتر مورد علاقه باشد.
انواع قهوه براساس روشهای دم آوری
قهوه همچنین بر اساس شیوه دم آوری و دم کشیدن آن هم به دسته‌‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود:
قهوه ترک یکی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نوشیدنی‌های ترک است که با دانه‌های تازه در قهوه جوش یا جزوه مسی تهیه می‌شود و در فنجان‌های کوچک مخصوص سرو می‌شود.دانه‌ای که برای تهیه این نوشیدنی جذاب استفاده می‌شود، باید از نوع عربیکا کاملا رست شده باشد و میزان آن به آب باید یک گرم قهوه برای حدود ۱۶ میلی‌لیتر آب باشد.
قهوه اسپرسو با عبور دادن آب نزدیک به نقطه جوش و با فشار زیاد در دستگاه اسپرسو ساز از میان دانه‌های آسیاب شده درست می‌شود و نسبت به نوع ترک دارای غلظت بیشتری است. اسپرسوی مدرن به نسبت ۱:۲ دم می‌شود، یعنی برای ۲۰ گرم قهوه آسیاب‌شده، باید چیزی حدود ۴۰ گرم اسپرسوی دم کرده در فنجان خود داشته باشید.
اسپرسو از ترکیب دانه‌های عربیکا و روبوستا تهیه می‌شود اما در کل دانه مورد استفاده در اسپرسو نسبت به باقی انواع بیشتر رست می‌شود، ریزتر آسیاب و در دستگاه اسپرسو ساز یا ایروپرس دم می‌شود. معمولا فنجان‌هایی که در آن اسپرسو سرو می‌شود به دلیل مقدار کافئین بیشتر در این نوشیدنی سایز کوچک‌تری نسبت به قهوه‌های دمی دارند. شما می‌توانید نوشیدنی‌های متنوعی بر پایه اسپرسو مثل ماکیاتو، امریکانو یا لاته یا کاپوچینو تهیه کنید.
آمریکانو یک نوشیدنی بر پایه اسپرسو است که با آب داغ و اسپرسو درست می‌شود، آمریکانو گزینه عالی برای کسانی است که دوست دارند قهوه تلخ بخورند و از ترکیب شیر و قهوه لذت نمی‌برند. روش سنتی تهیه امریکانو از ترکیب شات اسپرسو و حداکثرشش اونس آب داغ درست می‌شود.
کافه لاته یا لته ترکیبی از یک شات اسپرسو، شیر جوشیده و فوم شیر است. نسبت کافه لاته شامل یک شات اسپرسو در لایه اول، یک‌ونیم شات شیر و نیم شات فوم شیر در لایه آخر است.
ماکیاتو یا ماچیاتو هم یکی از انواع قهوه بر پایه اسپرسو است که از ترکیب اسپرسو با اندکی شیر تهیه می‌شود. ماکیاتو در ایتالیایی معنای خال‌خال می‌دهد و به دو نوع لاته ماکیاتو و اسپرسو ماکیاتو تقسیم می‌شود. معمولا حجم اسپرسو ماکیاتو ۲۵ تا ۳۰ سی‌سی است.
کاپوچینو حاوی مقادیر مساوی اسپرسودوبل و کف شیر بخار داده شده است. فنجان کاپوچینو کوچک‌تر از فنجان لاته است و به طور کلی اندازه فنجان برای ایجاد تعادل طعمی مناسب بین اسپرسو و مقدار مناسب شیر بسیار مهم است.
قهوه فرانسه دیگر نوع قهوه است که در نوع رستی قهوه با نام رست فرانسوی شناخته می‌شود. این نوشیدنی از قهوه برشته تیره تهیه می‌شود که طعمی تند، شیرین و اندکی دودی در دهان ایجاد می‌کند.
کورتادو نوع دیگری از قهوه بر پایه اسپرسو است که میزان اسپرسو و شیر گرم مورد استفاده در آن تقریبا یکسان است. این نوشیدنی اسپانیایی نوعی قهوه ملایم است بنابراین اگر معده‌تان به قهوه واکنش نشان می‌دهد این نوشیدنی مناسب شماست.
آفوگاتو نوعی دسر بر پایه قهوه اسپرسو است که یک شات اسپرسو با بستنی ترکیب می‌شود و در ایتالیایی آفوگاتو معنای غرق شدن است که نشان از غرق شدن بستنی در اسپرسو دارد.
فلت وایت هم از قهوه‌های پایه اسپرسو است که در آن اسپرسو با شیر بخار داده شده تهیه می‌شود. فلت وایت شبیه لاته است اما حجم آن کمتر است و کف شیر ندارد.
موکا یکی از نوشیدنی‌های خوشمزه بر پایه اسپرسو است چون از ترکیب اسپرسو با شکلات و شیر بخار زده شده تهیه می‌شود و نام این قهوه از شهری در یمن گرفته شده است. در این نوشیدنی گرم یک شات اسپرسو با شیر و معمولا ۲ قاشق شربت شکلات ترکیب می‌شود.
ماده جادویی قهوه را بشناسید
کافئین از مهم‌ترین شاخصه‌هایی است که این ماده را به یکی از محبوب‌ترین و پرمصرف‌‍ترین نوشیدنی‌‌ها در دنیا تبدیل کرده است. کافئین یک ماده شیمیایی خوراکی است که در گیاهانی مانند قهوه یا کافی، کاکائو، کولا و چای موجود است و یکی از فواید مصرف آن این است که می‌تواند از خواب جلوگیری کند.
افراد زیادی روز خود را با تکیه بر کافئین شروع می‌کنند و اکثرا عادت دارند تا با یک فنجان قهوه صبح خود را شروع کنند تا سرحال‌تر شوند و روز خوبی داشته باشند. همان‌طور که گفتیم یکی از شاخصه‌های اصلی محبوبیت این نوشیدنی کافئین موجود در آن است؛ اما مقدار کافئین با توجه به نوع، نحوه دم کردن و برند کافی متفاوت است.
سازمان غذا و دارو (آمریکا) تخمین زده که یک فنجان هشت اونسی کافی شامل حدودا ۸۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین میباشد؛ این در حالی است که مصرف کافئین به صورت روزانه تا دز ۴۰۰ میلی‌گرم مجاز است و هر فرد عادی می‌تواند تا این مقدار در روز از نوشیدنی‌های کافئین‌دار بدون هیچ نگرانی یا عوارض احتمالی مصرف کند.
مقدار کافئین انواع قهوه
قهوه دمی: در تهیه قهوه دمی دانه‌ها در فرایندی مشابه با دم کردن چای در فیلتری فلزی، کاغذی یا پلاستیکی به صورت جداگانه ریخته شده و در ظرفی با آب گرم قرار می‌گیرند تا به مدت چهار تا پنج دقیقه دم کشیده و آماده شوند. یک فنجان هشت انسی از این نوع نوشیدنی به طور متوسط دارای ۹۵ میلی گرم کافئین است. معمولا قهوه دمی را می‌توان با فیلتر، فرنچ پرس یا موکاپات تهیه کرد اما نباید فراموش کنید که برای دم کردن یک قهوه خوب باید به نکاتی مانند کیفیت دانه، تازه بودن، نسبت آب به قهوه و میزان آب توجه کنید.
قهوه دمی بدون کافئین (دی کَف): شاید برایتان جالب باشد که بدانید قهوه بدون کافئین یا دی کَف برخلاف اسمش حاوی مقدار کمی کافئین است. برای مثال به طور متوسط یک فنجان هشت انسی از این نوشیدنی شامل دو میلی‌گرم کافئین است.
قهوه دمی سرد (کّلد برو): قهوه دمی سرد یا کلد برو را نباید با آیس کافی (Iced Coffee) اشتباه گرفت. کلد برو در دمای خنک یا دمای اتاق که معمولا بین ۲۰ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد است، دم کشیده می‌شود. بنابراین عصاره‌گیری و انحلال قهوه به زمان بسیار زیادی حدود ۱۲ تا ۴۸ ساعت احتیاج دارد.
یک تحقیق در سال ۲۰۱۷ نشان داد به طور متوسط یک فنجان ۱۲ انسی از این نوشیدنی می‌تواند حاوی ۱۵۳ تا ۲۳۸ میلی‌گرم کافئین باشد.
آیس کافی: به طور کلی تفاوت آیس‌کافی و کلد برو در روشهای تهیه، زمان و دمای دم کشیدن و عطر و طعم آن‌ها است. زمان تهیه کلدبرو در مقایسه با آیس کافی بسیار طولانی‌تر و عطر و طعم آن نسبتا ملایم‌تر است. اما تفاوت آیس کافی و کلد برو به صورت جزئی‌تر همان‌طور که گفتیم این است که آیس کافی با دمای بالا دم کشیده شده سپس رویش یخ ریخته می‌شود. بهترین دما برای تهیه این نوشیدنی حدود ۹۰ درجه سانتی‌گراد است.
چون زمان عصاره‌گیری کلدبرو بسیار طولانی است عطر قهوه به خوبی آزاد می‌شود اما رایحه یک ویژگی ماندگار نیست و ممکن است در زمان سرو این نوشیدنی، رایحه زیادی از آن احساس نشود. آیس کافی به دلیل زمان کمتر، رایحه نسبتا خوبی از خود بروز می‌دهد.
هرچه قهوه بیشتر با آب در تماس باشد، مقدار کافئین آن هم بیشتر خواهد شد. بنابراین از قهوه دمی که مدت زمان عصاره‌گیری آن بیشتر است، می‌توان مقدار کافئین بیشتری دریافت کرد.
در تهیه کلد برو کیفیت و نوع دانه بسیار تاثیرگذار است. بسیاری از قهوه‌نوشان حرفه‌ای معتقدند که ربوستا با رست تیره طعم بهتر و برخی دیگر قهوه با درجه رست روشن‌تر را مناسب این نوع می‌دانند. برای تهیه آیس کافی هم، تازگی دانه‌ها و رست (برشتگی) مدیوم بهترین گزینه محسوب می‌شود.
تحقیقات نشان داده قهوه‌هایی که به روش دم سرد تهیه می‌شوند نسبت به قهوه داغ ۶۷ درصد اسیدیته کمتری دارند. وقتی قهوه آسیاب شده با آب داغ دم داده شود روغن حاوی ترکیبات اسیدی از آن خارج می‌شود. این همان طعم تلخی است که از قهوه سراغ دارید. سرتان را درد نیاوریم، هر چه این نوشیدنی کمتر اسیدی باشد، هم خوش طعم‌تر است و هم برای دندان‌ها و معده‌تان سالم‌تر.
قهوه فوری: قهوه فوری با آب گرم و پودر قهوه در یک چشم به هم زدن آماده می‌شود و معمولا میزان کافئین موجود در این نوع از انواع دیگر این نوشیدنی کمتر است. یک فنجان هشت انسی از این نوشیدنی به طور میانگین حاوی ۶۲ میلی‌گرم کافئین است که این مقدار بسیار کمتر از میزان کافئین قهوه دمی و تازه است.
اسپرسو: جالب است بدانید یک فنجان یک انسی تک شات اسپرسو تقریبا حاوی ۶۳ میلی‌گرم کافئین است که در مقایسه با یک فنجان هشت انسی قهوه دمی مقدار بیشتری است.
چرا بعضی از انواع قهوه کافئین بیشتری دارند؟
عوامل مختلفی بر میزان کافئین موجود در یک فنجان کافی موثر هستند که یکی از این اصلی‌ترین فاکتورها، نوع دانه قهوه‌ای است که با آن نوشیدنی تهیه می‌شود. در نظر داشته باشید که نژادهای مختلفی از این گیاه در دنیا وجود دارند و میزان کافئین دانه‌های گیاهان مختلف هم متفاوت هستند.
طبق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۶ صورت گرفت مشخص شد که دانه‌های ربوستا معمولا دو برابر دانه‌های عربیکا کافئین دارند. محققان دریافتند که هر یک کیلو از دانه عربیکا شامل ۳۴٫۱ تا ۳۸٫۵ گرم کافئین است در حالی که همین مقدار ربوستا دارای ۶۸٫۶ تا ۸۱٫۶ گرم کافئین است.
شاخصه‌های دیگری که روی میزان کافئین موجود در کافی تاثیرگذار هستند عبارتند از:
- نحوه رُست شدن
- نحوه دم کردن
- مقدار قهوه خرد شده‌ای که هر شخص برای دم کردن استفاده می‌کند.
- سایز فنجانی که در آن سرو می‌شود.
با خواص قهوه آشنا شوید
سازمان غذا و داروی آمریکا مصرف روزانه ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین را برای افراد بالغ بی‌خطر دانسته؛ اگرچه زنان باردار باید مصرف روزانه خود را تا ۲۰۰ میلی‌گرم کاهش دهند. مطابق گزارش کالج آمریکایی زنان و زایمان یک فنجان قهوه دارای ۱۰۰ الی ۲۰۰ میلی‌گرم و یک فنجان چای تا حداکثر ۷۰ میلی‌گرم و همچنین نوشابه‌های گازدار کمتر از ۵۰ میلی‌گرم کافئین دارند.
در سال ۲۰۱۹ تحقیقی منتشر شد که نشان می‌داد مصرف مناسب قهوه به صورت روزانه باعث کاهش خطر مرگ بر اثر سرطان کبد می‌شود و در همان سال یک بررسی علمی دیگر با استناد به ۴۰ مقاله منتشر شده اعلام کرد که نوشیدن دو تا چهار فنجان در روز با کاهش خطر مرگ بر هر اثری مرتبط است.
در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده تاثیر نوشیدن دو تا چهار فنجان و دریافت میانگین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز، با کاهش ۴۵ درصدی ریسک اقدام به خودکشی مرتبط دانسته شده است. از طرف دیگر در تحقیقی دیگر هم به این موضوع اشاره شده که مصرف کافئین روزانه به کاهش ۱۳ درصدی خطر ابتلا به افسردگی کمک می‌کند.
- اسپرسو۲۴۰ – ۷۲۰ میلی‌گرم
- قهوه معمولی۱۰۲- ۲۰۰ میلی‌گرم
- یربا میت۶۵- ۱۳۰ میلی‌گرم
- نوشیدنی‌های انرژِی زا۵۰-۱۶۰ میلی‌گرم
- قهوه دمی۴۰-۱۲۰ میلی‌گرم
- نوشیدنی‌های سبک۴۰-۱۲۰ میلی‌گرم
- نوشیدنی‌های دی‌کف یا بدون کافئین۳-۱۲ میلی‌گرم
- نوشیدنی‌های کاکائویی۲-۷ میلی‌گرم
- نوشیدنی‌های شکلاتی۲-۷ میلی‌گرم
قهوه ضرر هم دارد؟
قهوه و چای نوشیدنی‌های مفید و سالمی هستند که شما می‌توانید در طول روز بنوشید و انرژی کافی برای ادامه روزتان را با مصرف دوز کافئین موجود در آن‌ها به دست آورید. مصرف کافئین به صورت روزانه تا دز ۴۰۰ میلی‌گرم مجاز است و هر فرد عادی می‌تواند تا این مقدار در روز از نوشیدنی‌های کافئین‌دار بدون هیچ نگرانی یا عوارض احتمالی مصرف کند.
اضطراب ناشی از کافئین یکی از چهار سندروم شایع مربوط به مصرف کافئین شناخته شده است. مصرف زیاد کافئین (۱۰۰۰ میلی‌گرم روزانه) باعث استرس بیش از حد و غیرقابل کنترل در شما می‌شود و باید شدیدا از آن پرهیز کنید. اگر احساس اضطراب و دلهره بی‌دلیل کردید حتما نگاهی به دز مصرفی کافئین روزتان بیندازید و سعی کنید آن را کاهش دهید.
تاثیر کافئین بر بیدار نگه داشتن افراد یکی از بهترین تاثیرات این ماده شیمیایی دوست‌داشتنی است اما از طرفی دیگر این می‌تواند دردسرساز نیز باشد. مصرف بیش از اندازه کافئین در روز می‌تواند به بی‌خوابی در شب منجر شود. تحقیقات نشان می‌دهند که هر چقدر مقدار کافئین دریافتی شما در روز بیشتر باشد سخت‌تر به خواب می‌روید.
شاید کافئین به اندازه کوکائین یا آمفتامین اعتیادآور نباشد اما جالب است بدانید دقیقا روی همان قسمت از مغز تاثیر دارد که این مواد مخدر هم تاثیرگذار هستند. مصرف بیش از حد کافئین ممکن است باعث اعتیاد روانی یا جسمی در فرد شود که ترک آن هم مشکلات و سختی‌های خودش را دارد.
پس بهتر است با نگه داشتن مقدار مجاز مصرف در روز و متعاقب میزان مجاز دز دریافتی کافئین خود بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم از عوارض مصرف بیش از اندازه کافئین جلوگیری کنید. زمانی که دز کافئین روزانه خود را افزایش می‌دهید بدن شما به همان مقدار عادت می‌کند و در صورتی که یک روز مقدار کافئین شما کمتر از حد معمول باشد بدنتان انرژِی کافی برای ادامه روز را نخواهد داشت و به شدت با مشکلاتی مثل خستگی و خواب آلودگی روبرو خواهید شد.
ارتباط قهوه و لاغری؛ از دروغ تا واقعیت
ارتباط لاغری و قهوه و رژیم‌های غذایی که نوشیدن این نوشیدنی در آن‌ها توصیه می‌شود هم بر همین اساس و با تکیه به تاثیر کافئین بر افزایش چربی‌سوزی پایه‌گذاری شده است. به طور کلی می‌توان گفت مصرف ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین روزانه کمک می‌کند تا شما ۷۹ کالری بیشتر بسوزانید و این مقدار کالری‌سوزی تنها با نوشیدن مایعاتی مانند قهوه و چای عدد قابل‌‌توجهی است.
هنگام درد اکثر افراد سراغ داروخانه و خرید داروهایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن، آسپرین و کافئین می‌روند که به عنوان درمان قطعی برای سر درد و گرفتگی عضلات و دردهای قاعدگی کمک می‌کند. اما برای تسکین این دردها می‌توانید کمی کافئین را به برنامه غذاییتان اضافه کنید و دز داروی مصرفیتان را کاهش دهید و خواهید دید که چگونه تاثیر مثبتی بر روی بدن شما و تسکین دردهایتان خواهد داشت. برای دردهای میگرن با استفاده از دز ۲۰۰ میلی‌گرمی ایبوپروفن و یک فنجان متوسط می‌توانید به میزان زیادی دردتان را کاهش دهید و این تجربه‌ی خوب را با دیگران به اشتراک بگذارید.
انواع دستگاه قهوه ساز
خب! بعد از آشنایی با انواع قهوه، آشنایی با انواع دستگاه قهوه ساز یکی از مهترین‌هاست. اما به طور کلی باید گفت راه‌های زیادی برای تهیه یک فنجان رویایی قهوه، از استفاده از فرنچ پرس گرفته تا موکا وجود دارد.
فرنچ پرس
استفاده از فرنچ پرس بسیار آسان است. دانه‌های آسیاب شده را به فرنچ پرس اضافه کنید، آب داغ را روی تفاله‌ها بریزید، بگذارید چند دقیقه دم بکشد و در نهایت، پیستون را فشار دهید و نوشیدنی آماده شده را در فنجان مدنظرتان بریزید. در فرنچ پرس می‌توان از هر نوع دانه‌ای استفاده کرد اما بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند از آن برای دم کردن قهوه‌های تیره‌تر و غنی‌تر استفاده کنند.
پرکولاتور
برای افزودن حس یکپارچه‌سازی به نوشیدنی روزانه خود می‌توانید پرکولاتور را امتحان کنید. به بیان ساده‌تر، پرکولاتورها قهوه را با فشار مداوم حباب‌های آب داغ در حال جوش به سمت محفظه دم می‌کنند و این چرخه تا زمانی که نوشیدنی آماده سرو شود تکرار می‌شود.
قهوه جوش یا قهوه ساز تک نفره
فروش قهوه ساز در چند سال گذشته به اوج خود رسیده است. برای استفاده از آن کافی است مقدار دانه رست شده مورد نظر خود را اندازه بگیرید، در فیلتر قابل استفاده مجدد ریخته، آب بریزید و منتظر بمانید تا یک فنجان قهوه سریع داشته باشید.
ایروپرس
این دستگاه بسیار شبیه به فرنچ پرس است. با این دستگاه می‌توانید اسپرسو، لاته، کلدبرو یا فقط یک فنجان قهوه کلاسیک درست کنید.
قهوه ساز دریپ یا چکه‌ای
بله این دستگاه برقی همان قهوه ساز کلاسیکی است که می‌شناسید و دوست دارید. برای اینکه در این دستگاه قهوه دم کنید کافی است دانه‌های رست شده را داخل فیلتر ریخته، مقداری آب در آن بریزید و دکمه شروع را فشار دهید تا دستگاه کار جادوی خود را انجام دهد.
قهوه ساز Pour Over یا سفری
قهوه ساز دقیقا همان چیزی است که به نظر می‌رسد. معمولا برند Chemex بهترین برند قهوه ساز است. نکته جالبی که طرفداران این دستگاه در مورد آن دوست دارند این است که با کمک این دستگاه می‌توانند غلظت قهوه را کنترل کنند و از طرف دیگر ظرف این دستگاه خیلی راحت تمیز می‌شود. با این حال برای استفاده از این دستگاه شما به نوع خاصی از فیلتر نیاز دارید که گران‌تر از فیلتر معمولی است.
کلد برو
طرفداران کلد برو می‌توانند این دستگاه را بخرند. برای استفاده از این دستگاه کافی است پودر را در آن بریزید. اما اگر به دنبال یک قهوه‌ساز چندکاره هستید، می‌توانید از ایروپرس به جای این دستگاه استفاده کنید.
موکا
دستگاه موکا شباهت‌های زیادی با پرکولاتور دارد و اغلب این دو با هم اشتباه گرفته می‌شوند، اما هر دو برای کار کردن به یک سطح گرم مانند اجاق گاز یا حتی آتش نیاز دارند. با این حال، قابلمه موکا نوشیدنی اسپرسو مانند تولید می‌کند و فرآیند دم کردن آن کمی متفاوت از دستگاه پرکولاتور است.
روشهای دم کردن قهوه
- Striping: قهوه داخل آب غوطه‌ور می شود؛ به عبارت دیگر، قهوه و آب مدام با هم در تماس هستند که در این روش، قهوه Body بیشتری دارد؛ مانند قهوه ترک.
- Pure Over: از بالا روی قهوه آب ریخته می‌شود و از پایین به‌صورت چکه‌ای، عصاره‌گیری می‌شود. مثل قهوه فرانسه.
- Pressure Vacuum: روش دم کردن با استفاده از فشار آب داغ است؛ مانند اسپرسو.
زمان دم کردن قهوه روی طعم آن بسیار تاثیرگذار است. روش قطره‌ای، پنج دقیقه و در روش فرنچ پرس دو تا چهار دقیقه برای دم کردن قهوه کافی است. کوتاه‌ترین مدت زمان برای دم کشیدن قهوه به روش اسپرسو است که ۲۰ تا ۳۰ ثانیه بیشتر زمان نمی‌گیرد.
نکات مهم برای دم کردن قهوه
۱- ابزارها و فیلترهای قهوه را هر بار کاملا تمیز کنید
برای دم کردن یک فنجان قهوه خوب، فیلتر‌ها و ابزار‌های مورد نیاز خود را بعد از هر بار استفاده کاملا تمیز کنید. ابزار مورد نیازتان را با آب آشامیدنی کاملا پاک کرده و به وسیله یک حوله خشک کنید. مطمئن باشید که هیچ‌جای ظروف، روغن قهوه جمع نشده باشد چون روغن قهوه باعث تلخ‌تر شدن فنجان‌های بعدی می‌شود.
۲- کیفیت دانه‌ها را جدی بگیرید
بهترین قهوه قطعا با دانه‌های مرغوب و با کیفیت درست می‌شود. عطر و طعم این نوشیدنی شما تنها به شیوه دم کردن آن بستگی ندارد بلکه کیفیت و مرغوبیت دانه‌ها هم در طعم آن بسیار موثر است. اما دقت داشته باشید که کیفیت دانه‌ها به مکان کشت، نوع دانه، اندازه و شیوه آسیاب شدن، تازه یا کهنه بودن دانه‌ها هم بستگی دارد.
۳- آب مناسب برای دم کردن را بشناسید
آبی که برای درست کردن استفاده می‌کنید، روی کیفیت آن بسیار تاثیرگذار است. اگر از آب شیری استفاده می‌کنید که بو و طعم آن ناخوشایند است یا کلر دارد، حتما از فیلتر یا آب آشامیدنی بسته بندی شده استفاده کنید. اگر آب شیر برای درست کردن قهوه مناسب بود، قبل از این که قهوه جوش را از آب پر کنید، شیر را باز کرده و اجازه دهید برای چند ثانیه آب برود. هرگز از آب مقطر استفاده نکنید.
۴- نسبت آب به قهوه و دمای آب را رعایت کنید
بر اساس دستورالعمل‌ها یک تا دو قاشق غذاخوری قهوه به ازای هر ۱۸۰ میلی‌لیتر آب کافی است. اما این موضوع تا حدی فردی و سلیقه‌ای است. بنابراین خطوط و نشانه‌های قهوه‌جوش خود را در نظر گرفته و بررسی کنید هر بار چه مقدار آب لازم دارید. این را هم در نظر بگیرید که مقداری آب در مراحل تهیه قهوه تبخیر می‌شود.
قهوه جوش شما باید دمای آب را میانگین بین ۱۹۵ تا ۲۰۵ درجه سانتی‌گراد نگه دارد تا قهوه دم بکشد. اگر دمای آب کمتر از این میزان باشد ممکن است قهوه خوب دم نکشد و اگر آب داغ‌تر باشد باعث از بین رفتن کیفیت در مزه قهوه می‌شود. اگر قهوه را به صورت دستی آماده می‌کنید، اجازه دهید آب به جوش آید، اما مواظب باشید زیاد آن را نجوشانید. منبع حرارت را خاموش کنید و اجازه دهید تا آب به مدت یک دقیقه استراحت کند. سپس آن را دم کنید.
بهترین زمان مصرف قهوه
حالا که همه چیز در مورد این نوشیدنی جادویی یاد گرفتیم، بهتر است بهترین زمان مصرف قهوه را هم در نظر بگیریم. زمان نوشیدن قهوه رابطه مستقیم با میزان کورتیزول دارد. منظور از کورتیزول تنها هورمون استرس نیست بلکه با مقدار هوشیاری بدن هم مرتبط است.
برای این که قهوه صبحگاهی بیش از حد انتظار حالتان را جا بیاورد، باید بین ساعات ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰ نوشیده شود و بهترین زمان برای نوشیدن ساعت ۱۰:۳۰ صبح است. چراکه در این زمان میزان کورتیزول در کمترین مقدار خود قرار دارد.
بین ۱۲ ظهر تا یک بعدازظهر و ۵:۳۰ تا ۶:۳۰ غروب هم دیگر ساعاتی از شبانه‌روز هستند که میزان کورتیزول بدن زیاد می‌شود بنابراین بهتر است در این ساعات هم از نوشیدن نه تنها قهوه بلکه هر نوشیدنی کافئین‌دار دیگری جدا خودداری کنید.
نوشیدن قهوه هنگام ناشتایی
به عقیده متخصصان مغز و اعصاب کسانی که به محض بیدار شدن و قبل از ساعت ۹:۳۰ قهوه می‌نوشند، برای رسیدن به نتیجه دلخواهشان باید یک فنجان بسیار غلیظ نوش جان کنند اما در کل نباید نوشیدنی‌های کافئین‌دار را با شکم خالی مصرف کنید چون خاصیت اسیدی آن باعث تحریک شدن ترشحات معده و در طولانی مدت باعث ورم، سوزش و حتی زخم معده می‌شود.
نوشیدن قهوه بعد از وعده‌های غذایی
از نوشیدن قهوه بلافاصله بعد از غذا هم خودداری کنید چون مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار بلافاصله بعداز غذا ممکن است جذب آهن را کاهش دهد.
نوشیدن قهوه قبل و بعد از ورزش
طبق مطالعات انجام شده نوشیدن قبل از ورزش، انرژی لازم برای انجام تمرین‌های دشوارتر را فراهم می‌کند. البته نوشیدن آن بعد از ورزش هم بی‌تاثیر نیست. اگر بعد از ورزش قهوه بنوشید، اسپاسم عضلانی ناشی از ورزش کردن کاهش پیدا می‌کند و کمتر احساس درد خواهید کرد.
نوشیدن قهوه قبل از خواب
کافئین از عملکرد یک ماده شیمیایی به نام آدنوزین (Adenosine) که با اتصال به گیرنده‌های مخصوص خود حس خواب‌آلودگی و بی‌حالی را در فرد ایجاد می‌کند، جلوگیری می‌کند.
جالب است که هرچه مقدار مصرف قهوه بیشتر باشد بدن هم برای مقابله با ورود کافئین، تعداد بیشتری از هورمون‌های آرام‌بخش را تولید می‌کند که این باعث ایجاد حالت خواب‌آلودگی بیشتری در شما می‌شود.
داستان قهوه هیچ‌وقت تمام نمی‌شود چون این نوشیدنی نسل‌های مختلف را تسخیر خود کرده و قطعا به تسخیر نسل‌های آینده هم ادامه خواهد داد. اما دفعه بعد که می‌خواهید اولین جرعه قهوه صبح خود را بنوشید، به یاد داشته باشید که فنجان شما یکی از چهار میلیون فنجان دیگر جهان در آن روز است که پر از این نوشیدنی الهی است.
