آیا سرخ کن بدون روغن واقعا سالمتر است؟
آیا سرخ کن بدون روغن واقعا سالمتر است؟
بسیاری از کارشناسان ادعا میکنند که سرخ کن بدون روغن یک گزینه سالم تر برای تهیه غذاهای سرخ شده هستند زیرا از روغن کمتری استفاده میکنند.
سرخ کن بدون روغن به دلیل افزایش آگاهی از سلامت و نیاز مداوم به غذاهای سرخشده، اخیراً با محبوبیت زیادی مواجه شدهاند. در ایران، مردم بیش از هر سبزی دیگری سیبزمینی مصرف میکنند که ۴۰ درصد آن از محصولات یخزده مانند سیبزمینی سرخکرده به دست میآید.
سازندگان سرخ کنهای بدون روغن این دستگاه را به عنوان راهی برای تهیه و لذت بردن از غذاهای سرخ شده بدون تأثیرات منفی سلامتی غذاهای سرخشده در روغن معرفی میکنند. غذاهای سرخ شده با سرخ کن بدون روغن ، نسبت به غذاهای سرخشده در روغن، چربی کمتری دارند که ممکن است از نظر سلامتی مفیدتر باشند.
با این حال، برخی از مردم نگران خطرات احتمالی سلامتی استفاده از این روش جدید پخت هستند، عمدتاً به دلیل ترس از سمی بودن و خطر ابتلا به سرطان؛ و برخی دیگر نسبت به مزایای ادعایی غذاهای سرخ شده با هوا شک دارند.
در این مقاله، به بررسی مزایا و معایب استفاده از سرخ کن بدون روغن و مقایسه این تکنیک با روشهای دیگر پخت میپردازیم.

سرخ کن بدون روغن در مقایسه با روشهای دیگر پخت
سازندگان سرخ کن بدون روغن این دستگاهها را برای ایجاد یک روش سالم تر برای پخت غذاهای سرخ شده طراحی کردهاند، نه برای جایگزینی روشهای سنتی و پخت سالم غذاها مانند کبابی کردن و تنوری کردن. غذاهای سرخ شده معمولاً نسبت به غذاهایی که به روشهای دیگر پخته میشوند، چربی بیشتری دارند.
در حالی که 100 گرم مرغ سرخ شده و سوخاری شده 13.2 گرم چربی دارد، در مقابل یک مرغ تنوری تنها 0.39 گرم چربی دارد. با این حال، بسیاری از مردم طعم و بافت مرغ سرخ شده را ترجیح میدهند.
از آنجایی که سرخکن بدون روغن به مقدار کمی روغن نیاز دارند، مردم میتوانند غذایی سالمتر با طعمها و بافتهای مشابه داشته باشند.
این ویژگی اهمیت زیادی دارد زیرا کاهش مصرف روغن میتواند تأثیرات مثبتی بر سلامتی فرد داشته باشد. دانشمندان مصرف چربیهای گیاهی را با طیف گستردهای از مشکلات سلامتی از جمله افزایش خطر بیماری قلبی و میزان بالاتر التهاب مرتبط دانستهاند.
استفاده کمتر از روغن برای افرادی که به کاهش کالری مصرفی خود علاقهمند هستند، مفید است.
با این حال، مطالعات بیشتری در مورد پخت غذا با روغن مورد نیاز است. نوع روغن، و نسبت اسیدهای چرب امگا -6 چند غیراشباع به امگا -3 نیز در این میان تأثیرگذار است و دانشمندان هنوز کاملاً نمیدانند که امگا -6 ها چه تأثیری بر بدن دارند.
این نکته به این معنا نیست که مرغ سرخ شده با هوا حتماً سالمتر از مرغ کبابی، تنوری، یا تفت داده شده است. وسایل پختوپز زیادی وجود دارند که میتوانند غذاهای سالم و خوشمزه تهیه کنند، اما این دستگاهها نمیتوانند بافت ترد و سرخشدهای که سرخکن بدون روغن ارائه میدهند، به دست آورند.
سرخ کن بدون روغن چگونه کار میکند؟
سرخکن بدون روغن با گردش هوای گرم در اطراف مواد غذایی، همان تردی را ایجاد میکنند که در غذاهای سرخ شده سنتی وجود دارد. سرخ کن بدون روغن با حذف روغنهای پرچرب و پرکالری از فرآیند پخت، این کار را انجام میدهند.
با استفاده از تنها یک قاشق غذاخوری روغن به جای چندین فنجان، میتوان نتایج مشابهی با یک سرخ کن بدون روغن به دست آورد، با این تفاوت که چربی و کالری کمتری مصرف میشود.
محققان میگویند سرخکن بدون روغن از هوای گرم حاوی قطرات ریز روغن برای خارج کردن رطوبت از مواد غذایی استفاده میکنند. نتیجه آن است که غذایی با ویژگیهای مشابه غذاهای سرخشده، اما با میزان چربی بسیار کمتر به دست میآید.
مانند بسیاری از روشهای پختوپز دیگر، پخت غذا با سرخکن بدون روغن یک واکنش شیمیایی به نام "واکنش میلارد" را تحریک میکند که رنگ و طعم غذای سرخشده با سرخ کن بدون روغن را بهبود میبخشد.

مزایای سرخ کن بدون روغن
استفاده از سرخکن بدون روغن میتواند به کاهش وزن کمک کند. مصرف بیشتر غذاهای سرخشده با افزایش خطر چاقی ارتباط مستقیم دارد. این به این دلیل است که غذاهای سرخشده معمولاً سرشار از چربی و کالری هستند. تبدیل غذاهای سرخشده با روغن به غذاهای سرخ شده با سرخ بدون روغن و کاهش مصرف روغنهای ناسالم میتواند به کاهش وزن کمک کند.
سرخ کن بدون روغن میتواند ایمنتر از سرخ کنهای سنتی باشند.
سرخ کردن مواد غذایی در روغن شامل گرم کردن یک ظرف پر از روغن داغ است که میتواند خطرات ایمنی ایجاد کند. در حالی که سرخکن بدون روغن داغ میشوند، اما خطر ریختن، پاشیدن یا تماس تصادفی با روغن داغ وجود ندارد. مردم باید هنگام استفاده از دستگاههای سرخکردنی مراقب باشند و دستورالعملها را برای اطمینان از ایمنی دنبال کنند.
سرخ کن بدون روغن خطر مواد سمی را کاهش میدهند.
سرخ کردن غذا در روغن میتواند باعث ایجاد ترکیبات خطرناکی مانند آکریلآمید شود. این ترکیب در غذاهای خاصی در طی روشهای پخت با حرارت بالا، مانند سرخکردن با روغن، ایجاد میشود. آکریلآمید ممکن است با ابتلا به برخی سرطانها از جمله سرطانهای رحم، تخمدان، پانکراس، سینه و مری ارتباط داشته باشد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نیز ارتباط بین آکریلآمید رژیم غذایی و سرطانهای کلیه، رحم یا تخمدان را پیشنهاد کرده است، هرچند نتایج آن نامطمئن است. با تغییر به سرخکردن با سرخ کن بدون روغن، مردم میتوانند خطر آکریلآمید و هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای (PAHs) را در غذای خود کاهش دهند.

خلاصه
تحقیقات در مورد تأثیرات غذاهای سرخ شده با سرخ کن بدون روغن امیدوارکننده است. به نظر میرسد سرخ کن بدون روغن یک جایگزین سالم است که طعمهایی مشابه با غذای سرخشده با تأثیرات منفی کمتر دارند.
البته، صرفاً به دلیل اینکه کسی غذایی را در سرخ کن بدون روغن پخته است، به این معنی نیست که آن غذا سالمتر از تمام غذاهای دیگر است. برای داشتن یک رژیم غذایی بهینه، حتماً از روشهای مختلف پختوپز در برنامه غذایی خود استفاده کنید.
افرادی که علاقهمند به خرید سرخ کن بدون روغن هستند، میتوانند این دستگاه را از فروشگاه آنلاین لوازم خانگی مولایی خریداری کنند.
گزینههای دیگر پختوپز شامل تنوری کردن، کبابی کردن، پخت و تفت دادن غذاها میشود. استفاده از تنوع در غذاها و روشهای پخت میتواند به داشتن یک رژیم غذایی سالمتر کمک کند.